Pamiętajmy, że czynnik męski jest tak samo istotny, jak żeński i jest to szczególnie istotne z uwagi na fakt, że w przeciągu ostatnich dekad jakość męskiego nasienia sukcesywnie spada [1]. Coraz częściej u mężczyzn spotyka się oligozoospermię (obniżoną liczbę plemników w nasieniu), asthenozoospermię (nieprawidłową ruchliwość plemników) oraz teratozoospermię (zmniejszoną liczbę plemników o prawidłowej budowie). Ponadto nadmierna masa ciała, a w szczególności otyłość, istotnie obniża płodność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn – w przypadku mężczyzn poprzez zaburzenia procesu spermatogenezy, związane m.in. z dysregulacją hormonalną, stresem oksydacyjnym oraz stanem zapalnym [2].
Pamiętajmy, że odpowiednie zachowania żywieniowe i ogółem dbanie o higieniczny styl życia mogą zmniejszyć problemy związane z zajściem w ciążę nawet o 80% [3]. W kontekście diety obojga partnerów istotne jest nie tylko wyeliminowanie produktów ultraprzetworzonych, takich jak żywność zawierająca tłuszcze przetworzone (w tym utwardzone i częściowo utwardzone kwasy tłuszczowe), rafinowane węglowodany, nadmiar soli, dodatki do żywności oraz mięso przetworzone 🍽️, ale również zadbanie o odżywczy i pełnowartościowy plan żywienia. Na co dzień warto uwzględnić źródła takich składników, jak jednonienasycone kwasy tłuszczowe (oliwa z oliwek 🫒, awokado 🥑, sezam), które korelują z większą płodnością [4]. Wskazane tłuszcze zwierzęce to jaja 🥚, ryby 🐟 oraz olej rybi (kwas EPA oraz DHA). Ważne jest również białko, ze zwróceniem szczególnej uwagi
na aminokwasy pochodzenia roślinnego oraz ogółem warzywa i owoce 🍽️, które powinny stanowić połowę dziennie konsumowanych pokarmów. Prawidłowy sposób żywienia jest tak ważny, ponieważ witaminy i składniki mineralne regulują procesy związane z płodnością. Na co dzień warto zadbać o prawidłową podaż witamin z grupy B: witaminy B12, choliny, kwasu foliowego. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami kobiety planujące ciążę powinny przyjmować 400 µg 5-MTHF oraz 400 µg kwasu foliowego dziennie i co ciekawe zalecenie to dotyczy również mężczyzn [5]. Do ważnych witamin z grupy B zaliczany jest także inozytol, składnik o kluczowym znaczeniu w kontekście płodności. Rola inozytolu między innymi polega na regulowaniu dojrzewania oocytu, jego transporcie w jajowodzie oraz wpływie na jakość zarodka [6]. Warto mieć na uwadze, że oprócz modulowania funkcji rozrodczych, inozytol zapewnia również odpowiedni obrót glukozą, a co za tym idzie reguluje gospodarkę węglowodanową organizmu, wpływa na metabolizm kostny, a także pracę gruczołu tarczowego [7]. W diecie propłodnościowej istotna jest także podaż produktów o wysokim potencjale antyoksydacyjnym (witaminy E, C, karotenoidy, flawonoidy), które dodatkowo wspierają funkcje rozrodcze u obu partnerów.
Piśmiennictwo:
1. Sengupta P, Dutta S, Krajewska-Kulak E. The disappearing sperms: analysis of reports published between 1980-2015. Am J Men’s Health 2017;11(4):1279-1304.
2. Mu J, Yan Wj, Yin Tl et al. Diet-induced obesity impairs spermatogenesis: a potential role for autophagy. Sci Rep 2017;7:43475.
3. Przysławski J, Górna I. Rola wybranych składników pożywienia w profilaktyce niepłodności u kobiet. Broamt Chem Toksykol 2010;2:138-144.
4. Winter HG, Rolnik D, Mol B et al. Can Dietary Patterns Impact Fertility Outcomes? A Systematic Review and Meta-Analysis. Nutrients 2023;15(11):2589.
5. Seremak-Mrozikiewicz A, Bomba-Opoń D, Drews K et al. Stanowisko Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie suplementacji aktywnych folianów, choliny i witamin B6 i B12 w okresie przedkoncepcyjnym, ciąży i połogu. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna. 2024.
6. Dinicola S, Unfer V, Facchinetti F et al. Inositols: From established knowledge to novel approaches. Int J Mol Sci 2021;22(19):10575.
7. Fallahi P, Ferrari SM, Elia G et al. Myo-inositol in autoimmune thyroiditis, and hypothyroidism. Rev Endocr Metab Disord 2018;19(4):349-354.
